Nguyên tố Hóa học và Ký hiệu Nguyên tử
📌 Một nguyên tố hóa học là tập hợp các nguyên tử có cùng số hạt proton (số hiệu nguyên tử, $Z$).
🔢 Số hiệu nguyên tử ($Z$) bằng số proton. Số khối ($A$) bằng tổng số proton và neutron ($A = Z + N$).
⚛️ Ký hiệu nguyên tử được viết là ${}_A^Z X$, trong đó $X$ là ký hiệu hóa học của nguyên tố.

Sự hình thành Ion và Cấu tạo Nguyên tử
💧 Khi nguyên tử nhường electron, nó trở thành ion dương (cation). Số proton trong hạt nhân không thay đổi khi tạo thành ion.
🔬 Ví dụ, ion $\text{Li}^+$ có số proton bằng số proton của nguyên tử $\text{Li}$ (3 proton).
⚖️ Trong nguyên tử trung hòa, số proton bằng số electron.

Khối lượng Nguyên tử và Số khối
⚖️ Khối lượng nguyên tử gần đúng xấp xỉ bằng số khối ($A$), vì khối lượng của proton (1 MU) và neutron (1 MU) lớn hơn nhiều so với electron (0,00055 MU).
$$\text{Khối lượng nguyên tử} \approx (\text{số proton} \times 1) + (\text{số neutron} \times 1) + (\text{số electron} \times 0.00055)$$
$$\text{Khối lượng nguyên tử} \approx Z + N + (Z \times 0.00055) \approx A$$

Đồng vị và Nguyên tử khối Trung bình
👯 Đồng vị là các nguyên tử của cùng một nguyên tố (cùng $Z$, cùng số proton) nhưng có số neutron khác nhau (khác $A$, khác số khối).
⚖️ Nguyên tử khối trung bình ($\bar{A}$) được tính dựa trên khối lượng của từng đồng vị và tỷ lệ phần trăm của chúng trong tự nhiên:
$$\bar{A} = \frac{\sum (\text{Số khối}_i \times \text{Phần trăm}_i)}{\sum \text{Phần trăm}}$$

Ứng dụng Tính toán Đồng vị
📊 Để tìm tỷ lệ phần trăm đồng vị ($x, y$) khi biết nguyên tử khối trung bình ($\bar{A}$) và số khối ($A_1, A_2$):
$$\bar{A} = \frac{A_1 \cdot x + A_2 \cdot y}{100} \quad \text{với} \quad x + y = 100$$
🧪 Phổ khối lượng (Mass Spectrometry) là phương pháp dùng để xác định tỷ lệ các đồng vị trong tự nhiên, biểu diễn bằng biểu đồ cột với tỷ số $\frac{\text{Nguyên tử khối}}{\text{Điện tích}}$ theo trục tung và tỷ lệ phần trăm theo trục hoành.

Key Points & Insights
➡️ Nhận diện nguyên tố: Số proton ($Z$) là đặc trưng duy nhất xác định nguyên tố hóa học.
➡️ Tính toán Đồng vị: Khi tính nguyên tử khối trung bình, bắt buộc phải xét đến tỷ lệ phần trăm sự hiện diện của mỗi đồng vị trong tự nhiên.
➡️ Xác định Số hạt: Trong một ion dương, số proton không thay đổi so với nguyên tử trung hòa.
➡️ Làm tròn Khối lượng: Khối lượng nguyên tử có thể được xấp xỉ bằng số khối ($A$) do khối lượng electron gần bằng 0.

📸 Video summarized with SummaryTube.com on Oct 06, 2025, 04:48 UTC